📝سعید نعیمی-محاسب سازه و کارشناس ارشد مهندسی زلزله

تیرچه صنعتی استاندارد تولید شده در کارگاه مهندس نعیمی
راهنمای تشخیص تیرچه باکیفیت
در پروژههای ساختمانی، استفاده از تیرچه باکیفیت اهمیت زیادی دارد، چون تیرچه مستقیما با مواردی مثل استحکام ، عدم لرزش سقف و نداشتن خیز مثبت در بارهای سرویس ( لرزش و خیز مثبت موجبات نگرانی ساکنان را فراهم کرده و موجب سلب امنیت روانی می شود ) مرتبط بوده و هرچند در پایداری کلی سازه نقش چندانی ندارد – فقط در حد میزان سختی سقف و تبدیل سقف به یک دیافراگم کامل نقش داشته و از این رو در بارگذاری لرزه ای اندکی سهم دارد و تنها به این معنا یا از این زاویه میشود گفت که در ایمنی کلی سازه هم مهم هست – این نکته نباید موجب اغراق در نقش سازه ای تیرچه ها شود چون در نهایت تیرچه یک المان جزء بوده و در پایداری و ایستایی لرزه ای یک سازه- که مبتنی بر فلسفه تیر ضعیف – ستون قوی می باشد- نقش بسیار جزئی دارد.
برای ارزیابی کیفیت تیرچه، باید به چند عامل کلیدی توجه شود که در ادامه به آنها اشاره می کنیم:
ویژگیهای مهم تیرچه باکیفیت:
در کنار موارد بالا، موارد زیر نیز میتوانند به شما در تشخیص تیرچه باکیفیت کمک کنند:
- استفاده از میلگرد استاندارد: استفاده از میلگردهای دارای استاندارد ملی (مانند استاندارد ISIRI 3132) یا بینالمللی (مانند ASTM A615) الزامی است. میلگردها باید بدون زنگزدگی و تابیدگی باشند.
- زیگزاگ مورد استفاده در تیرچه نیز علاوه بر کنترل نیروی برش باید بتواند قبل از بتن ریزی و خشک شدن بتن سازه ای نقش کمکی اش در حفظ ایستایی خرپا و بعدا خود تیرچه را ایفا نماید.
- کیفیت جوشکاری: در تیرچههای پیشساخته، جوشکاری میلگردها باید بدون پاشش زیاد و دارای اتصال کامل باشد. وجود جوشهای ناقص یا ترکخورده نشانهی ضعف در تولید و کنترل کیفیت ضعیف می باشد.
-
- یکنواختی بتن: هرچند بتن پاشنه در تیرچه پاشنه بتنی هیچ گونه نقش سازه ای نداشته و تنها به عنوان قالب برای نگهداری یونولیت ، سفال سقفی یا هر نوع ماده پرکننده در بین تیرچه ها عمل می نماید و بر این اساس است که بتن پاشنه به هیچ وجه در محاسبات تیرچه وارد نمی شود ( فقط به این موضوع توجه کنید که همانطورکه بتن کاور پایینی پوتر یا تیرهای بتنی بدلیل ترک خوردگی در محاسبات وارد نمی شود به همین ترتیب بتن پاشنه تیرچه هم چون ترک خورده است نقشی در محاسبات و تحمل ممان تیرچه ندارد.
نحوه جایگذاری تیرچه در سقف
با این حال پیشنهاد میشود که جهت رفع تنش بین ذینفعان ، ضمن توضیح موارد بالا سعی شود سطح بتن تا حد ممکن بدون ترک، پوستهشدگی باشد. و از این رو یکنواختی در دانه بندی و بافت بتن و نداشتن ترک و لب پر حداقل از نگاه بخشی از ذینفعان نشاندهنده کیفیت مناسب طرح اختلاط و کیفیت بتن می باشد ( دوباره تاکید میشود که وجود ترک و …. هیچ ایراد و اشکال فنی محسوب نمیشود و فقط جهت رضایت مشتری باید در حدامکان از چنین مسائلی پرهیز شود )
- یکنواختی بتن: هرچند بتن پاشنه در تیرچه پاشنه بتنی هیچ گونه نقش سازه ای نداشته و تنها به عنوان قالب برای نگهداری یونولیت ، سفال سقفی یا هر نوع ماده پرکننده در بین تیرچه ها عمل می نماید و بر این اساس است که بتن پاشنه به هیچ وجه در محاسبات تیرچه وارد نمی شود ( فقط به این موضوع توجه کنید که همانطورکه بتن کاور پایینی پوتر یا تیرهای بتنی بدلیل ترک خوردگی در محاسبات وارد نمی شود به همین ترتیب بتن پاشنه تیرچه هم چون ترک خورده است نقشی در محاسبات و تحمل ممان تیرچه ندارد.
-
نکات تکمیلی برای ارزیابی
در کنار موارد بالا، موارد زیر نیز میتوانند به شما در تشخیص تیرچه باکیفیت کمک کنند:
- داشتن شناسنامه فنی یا برگه آزمایش از کارخانه تولیدی
- تولید توسط کارخانه معتبر و زیر نظر مهندس محاسب و اجرایی با سابقه
- عدم وجود شکستگی یا خمیدگی ( خیز مثبت غیرطبیعی در تیرچه
جهت مطالعه بیشتر به مقاله طراحی دستی تیرچه پاشنه بتنی از مهندس سعید نعیمی منتشره در همین سایت مراجعه کنید
همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر به هندبوکهای دروس بتن رشته مهندسی عمران نشریات مرتبط با طراحی و ساخت تیرچه ( 543 و 151 ) و همچنین صفحه https://civil808.com/article/quality-trusses با عنوان کلی راهنمای کنترل کیفیت تیرچه مراجعه کنید.